توصيه شده است که دو وقت غنيمت شمرده شود, يک وقت ورود به ماه مبارک که صاحب خانه به استقبال مهمان مي آيد و دوم وقت خروج و خداحافظي که صاحب خانه مهمان را بدرقه مي کند. بر همين اساس سفارش شده است, که شب آخر با دعا و نيايش و اظهار تضرّع و مسکنت و عذر خواهي از تقصير ها و قصورها در ماه مبارک سپري شود و اين درخواست زياد تکرار شود: اَللّهُمّ لا تَجعَلهُ آخِرَ العَهدِ مِن صِيامِنا اِيّاهُ فَاِن جَعَلتَهُ فَجعَلنِي مَرحُوماً وَ لا تَجعَلنِي مَحرُوماً

و از جمله اعمال ديگر اين شب دستوالعمل رسول اکرم صلي الله عليه و آله مي باشد که حضرت فرمودند: کسي که هر که در شب آخر ماه رمضان ده رکعت نماز (پنج دو رکعت) بخواند و در هر رکعت بعد از حمد ده مرتبه سوره توحيد بخواند و در رکوع و سجود ده مرتبه سُبحانَ اللهِ وَ الحَمدُلله وَ لا اِلهَ الّا اللهُ اَکبَر را بگويد و بعد از اتمام ده رکعت هزار مرتبه اَستَغفِرُالله بگويد و بعد از استغفار به سجده رود و بگويد: يا حَيُّ يا قَيُّومُ يا ذَاالجَلالِ وَ الاِکرامِ يا الرَّحمانَ الدُنيا وَ الآخِرَةِ وَ رَحِيمَهُما يا اَرحَمَ الرّاحِميِنَ يا اِله الاَوَليِنَ وَ الآخِريِنَ اِغفِرلَنا ذُنُوبَنا وَ تَقَبَّل مِنّا صَلاتَنا وَ صِيامَنا وَ قِيامَنا. رسول اکرم صلي الله عليه و آله قسم ياد کردند که کسي که اين عمل را انجام دهد از سجده اش سر بر نمي دارد مگر آن که تمام گناهانش مورد غفران خداي متعال قرار مي گيرد و ماه مبارک او مقبول واقع مي شود و خداي متعال از گناهان او مي گذرد (هرچند گناهان او زياد باشند).

شب آخر ماه: شب بسيار مباركى است، و براى اين شب چند عمل وارد است: اوّل: غسل.
دوم: زيارت امام حسين عليه السّلام.
سوم: خواندن سوره هاى «انعام» و «كهف» و «يس» و گفتن صد مرتبه:
أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ وَ أَتُوبُ إِلَيْهِ
از خدا آمرزش مى جويم و به سوى او می پويم.
چهارم: اين دعا را كه شيخ كلينى از امام صادق عليه السّلام روايت كرده بخواند:
اللَّهُمَّ هَذَا شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِي أَنْزَلْتَ فِيهِ الْقُرْآنَ وَ قَدْ تَصَرَّمَ وَ أَعُوذُ بِوَجْهِكَ الْكَرِيمِ يَا رَبِّ أَنْ يَطْلُعَ الْفَجْرُ مِنْ لَيْلَتِي هَذِهِ أَوْ يَتَصَرَّمَ شَهْرُ رَمَضَانَ وَ لَكَ قِبَلِي تَبِعَةٌ أَوْ ذَنْبٌ تُرِيدُ أَنْ تُعَذِّبَنِي بِهِ يَوْمَ أَلْقَاكَ
خدايا اين است ماه رمضان، كه قرآن را در آن نازل كردى، اينك در حال گذشتن است، و من به ذات كريمانه ات پناه میآورم از اينكه سپيده اين شب طلوع كند، يا ماه رمضان بگذرد، و نزد تو برايم نتيجه كار ناشايست يا گناهى باشد كه بخواهى مرا به سبب آن روزى كه ملاقاتت كنم عذاب نمايى.
پنجم: بخواند دعاى «يا مدبّر الامور» را كه بيان آن در اعمال شب بيست وسم گذشت ششم: ماه رمضان را با دعاهاى وداع، وداع گويد: دعاهايى كه شيخ كلينى و شيخ صدوق و شيخ مفيد و شيخ طوسى، و سيّد ابن طاووس (رضوان اللّه عليه) نقل كرده اند و شايد بهترين آنها دعاى چهل وپنجم صحيفه كامله باشد.
سيّد ابن طاووس از امام صادق عليه السّلام روايت كرده كه هركه در شب آخر ماه رمضان، آن ماه شريف را وداع گفته و بگويد:
اللَّهُمَّ لا تَجْعَلْهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنْ صِيَامِي لِشَهْرِ رَمَضَانَ وَ أَعُوذُ بِكَ أَنْ يَطْلُعَ فَجْرُ هَذِهِ اللَّيْلَةِ إِلا وَ قَدْ غَفَرْتَ لِي
خدايا اين ماه را آخرين بار روزه ام در ماه رمضان قرار مده، و به تو پناه می آورم از اينكه سپيده اين شب سر زند، مگر اينكه مرا آمرزيده باشى.
پيش از آنكه سپيده بر آيد، حق تعالى او را بيامرزد، و توبه و بازگشت نصيب وى كند.

التماس دعا