اصلاح سبک زندگی براساس آموزه هایی از امام باقر (علیه السلام)
بیتردید روابط خوب والدین با هم و نوع رفتار آن ها با فرزندان در ایجاد فضای مناسب و آرام بعنوان زمینه خوشبختی و پیشرفت و رسیدن به آرزوها بسیارمهم است و برعکس نزاعهای خانوادگی و اختلاف والدین و نبودن صمیمیت و آرامش علاوه بر ایجاد فضای اضطراب و یأس موجب عدم اعتماد به نفس در فرزندان، دوری از خانواده، افتادن در دامهای اجتماعی و به مخاطره انداختن تربیت فرزندان میشود. پیامدهای مثبت روابط خوب و پیامدهای منفی روابط سرد بر همه اعضاء خانواده تأثیر دارد. امام باقرعلیه السّلام سفارش میکند که در خانواده هم احسان و نیکی و خوشرفتاری لازم است و هم اینکه این خوشرفتاری را به بهترین وجه ممکن ابراز کردن. لذا میفرمایند:
«من حسن برّه باهله زید فی عمره یعنی هر کس با روشی نیکو و پسندیده به همسر و فرزندان خود نیکی کند عمرش طولانی میشود.»
نصیحت فرزند
والدین با صحبت و نصیحت علاوه بر اینکه رهنمودهای مهم و تجربههای باارزش خود را ره توشه فرزندان خویش میکنند زمینة ایجاد روابط صمیمی را نیز فراهم میآورند و به فرزندان نزدیک میشوند و ضمن آگاهی از مشکلات آنها در حل آن نیز به فرزندان یاری میرسانند. این نکته مهم است که پدر و مادر باید رابطه دوستانه و صمیمی با فرزندان داشته باشند ولی دوست نباشند. همانطور که دوست رابطه صمیمی دارد ولی پدر و مادر نیست. جایگاه دوست با جایگاه پدر و مادر یکی نیست و همچنین دوست مهمتر از پدر و مادر نیست بنابراین پدر و مادر باید با هوشیاری کامل ضمن حفظ ابهت و شخصیت خود در نزدیک شدن به فرزندان و ایجاد رابطه صمیمی با آنها بکوشند و ضمناً فرزندان ضمن رعایت ادب و احترام والدین، با آن ها صمیمی باشند.
در بسیاری روایات آمده است که امام باقرعلیه السّلام فرزندانشان را به صورت فردی یا جمعی خطاب کرده و نصایحی مشفقانه میفرمودند بعنوان مثال میفرمود: «فرزندم از کسالت و اندوه بپرهیز که این دو کلید هر شری است…». سفیان ثوری از امام صادق علیه السّلام خواست تا او را نصیحت فرماید امام صادق علیه السّلام فرمود: «ای سفیان! پدر مرا به سه چیز سفارش و از سه چیز برحذر میداشت. از جمله سفارشات این بود که فرزندم هر که با رفیق بد همراه شود سالم نمیماند و هر که در محلهای اتهام برود مورد اتهام قرار میگیرد و هر که بر زبان خود کنترل نداشته باشد پشیمان میشود.
محبت به کودکان
نیاز کودکان به محبت از ضروریترین نیازهای عاطفی است که میتوان با بوسیدن، در آغوش گرفتن، گفتن جملات زیبا و محبتآمیز، خریدن هدیه و اسباب بازی، همبازی شدن با آنها و… به این نیازها پاسخ گفت. این مسائل را امام باقرعلیه السّلام در مورد فرزند کوچک خود امام صادق علیه السّلام رعایت می کرد. محمد بن مسلم نقل میکند که در خدمت امام باقرعلیه السّلام بودم در این هنگام فرزند خردسالش جعفرعلیه السّلام وارد شد… و در دستش عصایی بود که با آن بازی میکرد. امام او را به گرمی درآغوش گرفت و به سینة خود فشرد و خطاب به او فرمود: پدر و مادرم فدایت… در این هنگام جعفر خندید.